Geplaatst op 18 augustus 2015

Eten zonder stress

(Blog #MKBM)

 Tijdens een van mijn opleidingen vroeg een docent eens welke associaties ik en mijn medestudenten hadden met voeding. Het verraste mij toen hoeveel verschillende antwoorden er werden gegeven. Veel mensen associëren voeding met gezelligheid, plezier en genieten. Maar eten kan soms ook voor stress en spanning zorgen.

Dat kan allerlei oorzaken hebben die al dan niet met het eten zelf te maken hebben.

Zo kan spanning bijvoorbeeld veroorzaakt worden door het gezelschap waar je een maaltijd mee nuttigt.

Denk maar eens aan al die zogenaamd gezellige en verplichte familie etentjes van familieleden die elkaars bloed wel kunnen drinken…..

Zo kan ik mij nog goed een kerstdag herinneren waarop ik aan het werk was in ons restaurant. Een groep van 12 personen vertrok vroegtijdig, nog voor het hoofdgerecht was uitgeserveerd, vanwege een knallende ruzie.

En zo zijn er nog ontelbaar veel factoren die je eetlust kunnen bederven.

Maar eten als je boos of gestresst bent is om meerdere redenen niet zo’n goed plan.

Eén van die redenen heeft te maken met je spijsvertering.

Je zenuwstelsel kent twee belangrijke subsystemen.

Het sympathische zenuwstelsel, dat de stressrespons produceert, prikkelt je lichaam om te vechten of te vluchten (de ‘fight-or-flight’ reactie) Het parasympathische zenuwstelsel, dat de ontspanningsrespons produceert, prikkelt je lichaam om te rusten, te herstellen en activeert je spijsvertering (‘rest and digest’).

Met andere woorden: goed spijs verteren is alleen mogelijk in rust en niet als je in een ‘fight-or-flight’ situatie aan tafel zit.

Ons lichaam was namelijk nooit bedoeld om voedsel te verteren in een situatie van ‘vechten of vluchten’. Alle energie in je lichaam is dan nodig voor je hart en spieren.

Spijs verteren komt dan even op een lager plan te staan.

Maar buiten dat stress je spijsvertering negatief kan beïnvloeden kan het ook op een nadelige manier van invloed zijn op je lichaamsgewicht.

Overmatige stress verstoort de balans van cortisol.

Cortisol is een stresshormoon dat bij een juist niveau zorgt dat je je energiek en levendig voelt. Maar bij een verkeerd niveau zet cortisol je lichaam aan om de geringste hoeveelheid vet vast te houden, hoe weinig je ook eet en hoeveel je ook beweegt.

Onze genen zijn zo geprogrammeerd dat je lichaam gewicht gaat vasthouden in stressvolle periodes. Dit is logisch als je bedenkt dat de gevaren waar onze verre voorouders aan werden bloot gesteld voornamelijk bestonden uit wilde dieren, kou en gebrek aan voedsel.

In een omgeving waar weinig voedsel voorradig is heb je lichaamsvet nodig om je te beschermen tegen de kou en je door periodes van voedselschaarste te helpen.

Ons lichaam is dus zo geprogrammeerd dat het reageert op elk type langdurige stress, zowel fysiek als emotioneel, door uit alle macht vet vast te houden.

Uiteraard zijn niet alle soorten stress altijd te voorkomen of verhelpen. Stress hoort soms gewoon bij het leven.

Belangrijk is dan ook om je lichaam zo goed mogelijk te voeden en verzorgen.

Hoe sterker en gezonder je lichaam, hoe beter je geestelijk om zult kunnen gaan met stress situaties. Ook is het belangrijk om af en toe momenten van rust in je leven te bouwen.

Dat kan door mindfulness, door yoga, ademhalingsoefeningen maar bijvoorbeeld ook door een lange strandwandeling of eens een dagje ‘niks’ inplannen  voor jezelf.

Zorg voor genoeg rustpuntjes in je leven, eet met aandacht , geniet van je eten en geniet samen met mensen waar je graag mee aan tafel zit!

Op die manier verminder je stress en verlaag je je cortisolspiegel.

Bronnen:

K.A.Scott et al.,’Effects of Chronic Social Stress on Obesity’,Current Obesity Reports 1,nr.1(maart 2012):16-25,www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22943039

S.J.Melhorn, E.G.Krause,K.A.Scott,M.R.Mooney,J.D Johnsson, S.C.Woods en R.R.Sakai, “Meal Patterns and Hypothalamic NPY Expression During Chronic Social Stress and Recovery’, American Journal of Physiology:Regulatory, Integrative and Comparative Physiology 299, nr.3 (september 2010): R813-R822, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2944420